Όπως έχουμε ξαναεπισημάνει στο επί παντός blog, είναι πραγματικά τουλάχιστον συναρπαστικό να εξερευνά κανείς τις διαδρομές που μπορεί να έχει ακολουθήσει μια λέξη μέσα στο βάθος των αιώνων ή ψάχνοντας να ανακαλύπτει πως λέξεις από διάφορες σύγχρονες γλώσσες ανήκουν τελικά, αν τις εξετάσουμε προσεκτικά, στην ίδια γλωσσική οικογένεια.
Ελπίδα. Μια πολύ συνηθισμένη και συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη του καθημερινού μας λόγου. Η λέξη με την σημερινή της μορφή σχηματίστηκε στα μεσαιωνικά ελληνικά και φυσικά προέρχεται από το αρχαιοελληνικό τριτόκλιτο ουσιαστικό ἐλπίς,-ίδος, ουσιαστικό που συναντάται ήδη στα ομηρικά κείμενα. Το ουσιαστικό ''ελπίδα'' ανάγεται στο ομηρικό ρήμα ''ἔλπομαι'' που σημαίνει ''ελπίζω, προσδοκώ'' και σε αυτό ενυπάρχει η ινδοευρωπαϊκή ρίζα *wel- που σημαίνει ''θέλω''.
Από αυτήν την ινδοευρωπαϊκή ρίζα είναι που έχουν σχηματιστεί ένα σωρό λέξεις σε διάφορες σύγχρονες γλώσσες, οι οποίες φυσικά είναι ομόρριζες, αν και δεν τους φαίνεται. Είναι χαρακτηριστικό πως η δύναμη της θέλησης και η προσμονή, η αναμονή μελλοντικών θετικών εξελίξεων ή γεγονότων συνδέονται στενά στην λεξιλογική οικογένεια που έχει ως αφετηρία την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *wel-.Μπορεί στα ελληνικά η ινδοευρωπαϊκή αυτή ρίζα να έχει περιοριστεί σημασιολογικά μόνο στο στοιχείο της προσδοκίας, της αναμονής(π.χ. στο ουσιαστικό ελπίδα) σε άλλες γλώσσες, όμως, έχει συνδεθεί με το στοιχείο της θέλησης, της βούλησης. Έτσι επί παραδείγματι στα γερμανικά η Ι.Ε αυτή ρίζα υπάρχει στο wollen(''θέλω''), στο wille(''θέληση''), ενώ στα αγγλικά υπάρχει στο επίρρημα well(''καλά'') και στο ουσιαστικό will(''θέληση''). Από την άλλη μεριά υπάρχει το ομόρριζο λατινικό ρήμα volo(''θέλω, επιθυμώ'') από το οποίο ξεπήδησε το γαλλικό ρήμα voulouir, το ιταλικό volere και το ρουμανικό voi.
Τελικά πολλά πράγματα μπορεί να μας χωρίζουν εμάς τους ανθρώπους, αλλά ένα μας ενώνει: η ετυμολογία!
✔Για να μη χάσεις την επόμενη λέξη με την δική της ιστορία, ακολούθησε τώρα το @epi_pantos στο facebook/instagram.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου